Opinie: Het 5G-probleem van Europa

5G is in een spoedtempo de wereld aan het veroveren. Volgens cijfers van het Zweedse telecombedrijf Ericsson, een belangrijke leverancier van 5G-netwerkapparatuur in Europa, zal tegen het einde van 2021 een half miljard mensen op de aardbol toegang hebben tot een 5G-netwerk in zijn/haar directe omgeving. Binnen 5 jaar zou 5G al 60% van de wereldbevolking moeten kunnen dekken. 5G groeit aan een veel sneller tempo dan vorige generaties mobiele netwerkstandaarden. 

De snelle groei van 5G evolueert echter in een spreidstand. De kar wordt getrokken door Aziatische landen zoals China, Zuid-Korea en Japan. In het noordoosten van Azië worden dagelijks miljoenen 5G-abonnementen afgesloten. Daarna volgen de Verenigde Staten en de Golfstaten. Europa zit helaas in de groep van werelddelen die niet meer kunnen volgen. Het is cruciaal dat Europa de inhaalrace inzet, want zonder 5G dreigt Europa haar dominante economische positie te verliezen.  

Waarom 5G? 

Wat maakt 5G nu zo cruciaal voor technologische en economische ontwikkeling? 5G is in alle opzichten superieur aan de huidige netwerkstandaard 4G. Ook uit de eerste praktijktesten in België blijkt dat 5G-netwerken veel sneller, stabieler en beter beveiligd zijn dan 4G-netwerken, en 5G verlaagt de latentie (de tijd die de dataoverdracht van zender tot ontvanger in beslag neemt) tot slechts enkele milliseconden. 5G heeft nog een extra troef achter de hand. Via een techniek die ‘network slicing’ heet kan je elke aangesloten partij een eigen stukje van het netwerk geven. Zit er toch ergens een storing op het netwerk, dan zal die niet iedereen treffen.  

• Lees ook: Wat missen we zonder 5G?

5G is geboren om in een industriële context te schitteren. De voordelen zullen voor de consument minder direct voelbaar zijn, buiten dan een snellere internetverbinding op mobiele apparaten. Dankzij 5G worden nieuwe technologische innovaties mogelijk. De ontwikkeling van zelfrijdende wagens, smart city-toepassingen en gezondheidszorg vanop afstand komen allemaal in een stroomversnelling met 5G. Wanneer een zelfrijdende wagen een beslissing moet nemen, kan een lage latentie het verschil tussen leven en dood betekenen. Maar er zijn nog veel meer voorbeelden te bedenken. 5G is het dominosteentje dat het digitale transformatieproces in gang zet. 

Een moeilijke discussie 

Net daarom is het zo jammer dat Europa veel tijd verloren heeft aan politieke discussies. Vooral omdat de discussies niet meer rond de technologie draaiden. 5G vormde de inzet van een geopolitiek schaakspel tussen de Verenigde Staten en China. Chinese technologiebedrijven zoals Huawei en ZTE zijn marktleider in netwerkinfrastructuur en waren belangrijke leveranciers van 4G-netwerkapparatuur in Europa. Sinds mei 2019 stonden deze bedrijven echter op de gevreesde zwarte lijst van Donald Trump. Je kent het spionageverhaal wellicht wel. De Verenigde Staten wilden dan ook koste wat het kost voorkomen dat China voet aan wal zou krijgen bij hun Europese bondgenoten. Zoals scheidende ouders die ruziën over het hoederecht van de kinderen. Het probleem was echter dat er geen evenwaardige alternatieven klaarstonden voor Huawei. Europese leveranciers zoals Ericsson en Nokia stonden minder ver in de ontwikkeling van 5G-technologie dan Huawei, dat eind 2019 al haar eerste netwerken aan het uitbouwen was in Azië. Uiteindelijk kregen de VS toch hun zin en besloten de meeste EU-lidstaten om Huawei links te laten liggen ten faveure van Nokia en Ericsson. Maar dan was er al veel kostbare tijd verloren. Je kan stellen dat Europa de dupe is van het handelsconflict tussen de VS en China. 

In België kreeg het 5G-debat er nog een communautair sausje bovenop, wat de technologische vooruitgang helemaal niet ten goede kwam. De verschillende regeringen maakten ruzie over hoe de inkomsten uit de 5G-veiling zouden moeten verdeeld worden. Aangezien telecom een federale bevoegdheid is, heeft de federale regering in principe recht op het leeuwendeel. Maar de deelstaten, met Vlaanderen voorop, eisten ook hun deel van de koek op. Ook verschillende stralingsnormen in ons land, die veel strenger zijn in Brussel dan in Vlaanderen, bleken een moeilijk te overkomen obstakel. Bijgevolg heeft de 5G-spectrumveiling nog steeds niet kunnen plaatsvinden en hinkt België ook binnen Europa achterop met de uitrol van 5G.  

Het is nog niet te laat voor Europa 

We blijven optimistisch. De 5G-race is zeker nog niet gelopen. Maar dan is het tijd dat Europa wakker schiet. Elke dag lopen Azië en Amerika verder uit op ons. Het is tijd om af te stappen van die conservatieve houding en te investeren in onze toekomst. 5G is een zware investering waar je pas over enkele jaren de vruchten van zal kunnen plukken. Daarom is het cruciaal dat die investeringen nu al worden gemaakt. Zonder 5G zal de digitale transformatie van onze maatschappij op een plafond stuiten en dreigen we een uniek momentum te laten uitdoven. Die boodschap hebben beleidsmakers stilaan ook begrepen. De Europese Commissie probeert de EU-lidstaten actief aan te sporen van 5G een topprioriteit te maken. 

De telecomsector is klaar voor 5G, nu de politiek nog.

Ook in België komt er schot in de zaak, zij het aan een langzamer tempo. Onze regeringen hebben de strijdbijl even begraven om de spectrumveiling zo snel mogelijk te kunnen organiseren. Een laatste punt dat nog op tafel ligt is hoeveel spelers tot die veiling zullen worden toegelaten. Proximus, Telenet en Orange zijn zekerheden, maar het West-Vlaamse B2B-telecombedrijf Citymesh koestert de droom een nationale telecomspeler te worden. Eens de laatste knopen eindelijk doorgehakt zijn, kan de veiling normaal gesproken dit jaar nog plaatsvinden. Vanaf dan kan het snel gaan. De Belgische telecombedrijven staan al jaren te popelen om aan de uitbouw van hun 5G-netwerken te beginnen. Zij staan in de startblokken. Tijd om het startschot te geven!