Virtualisatie, ook voor de desktop

Steeds meer grote en kleine bedrijven passen virtualisatie toe op hun IT-infrastructuur, maar dan enkel of vooral op servers. Toch kan ook de desktop gevirtualiseerd worden en levert dat in de meeste gevallen voordelen op, zowel voor de gebruiker als de IT-afdeling. Welke mogelijkheden zijn er op dit moment?

Virtualisatie in bedrijfsomgevingen houdt meestal in dat servers gevirtualiseerd worden. Bijna altijd wordt daarmee systeemvirtualisatie of native virtualisation bedoeld. De virtuele machine ‘simuleert’ dan net genoeg hardware zodat een gastsysteem zonder wijzigingen draait. Op een ‘gewone’ server kunt u al probleemloos aan systeemvirtualisatie doen met pakketten als het gratis VMWare Server, Microsoft Virtual Server 2005 of het in Windows Server 2008 ingebakken Hyper-V. En in zowat alle gevallen loont virtualisatie op de server ook, omdat de ‘system load’ van een doordeweekse server meestal maar enkele procenten bedraagt, en in piekmomenten tot hoogstens 20% stijgt.

Op die manier kunt u probleemloos twee of drie (of zelfs meer) serverbesturingssystemen draaien op één fysieke server, zodat er efficiënter met stroom wordt omgesprongen. ESX Server, onderdeel van Virtual Infrastructure van VMware, gaat nog een stapje verder en biedt een ‘kaal’ besturingssysteem aan waarop enkel virtuele machines geïnstalleerd kunnen worden met als doel de performantie nog te verhogen zodat het performantieverlies beperkt blijft tot enkele procentpunten.

Ook voor de desktop

We zouden het bijna vergeten, maar virtualisatie voor het pc-platform is eigenlijk begonnen met desktopvirtualisatie. Denken we bijvoorbeeld aan VMware Workstation, een virtualisatiepakket voor de pc waarvan versie 1.0 al in 1998 verscheen. Maar ook Microsoft timmert aan de weg met Virtual PC 2007, en zelfs Sun heeft onlangs het licht gezien door Innotek, de Duitse makers van het openbronprogramma Virtualbox, in te lijven. Toch is het merendeel van die pakketten niet geschikt voor professioneel gebruik. Enkel VMware Workstation biedt extra mogelijkheden als ‘snapshots’, en in alle gevallen is een uitrol op meerdere systemen ingewikkeld of gewoon niet voorhanden. Voor thuisgebruikers en kleine KMO’s is dat misschien nog net genoeg, maar grotere bedrijven hebben een beter centraal beheer nodig.
 

VDI

VDI of Virtual Desktop Infrastructure lost bovenstaande problemen grotendeels op. Een server host een aantal (meestal tot zo’n 20 à 30) virtuele desktops, net zoals het virtuele machines zou hosten. De gebruiker maakt een verbinding van op een gewone pc of thin client naar die server en beschikt zo over zijn eigen desktop. Dat kan in het bedrijf, maar ook op afstand. Het voordeel van VDI tegenover een gewone shared desktop of het ouderwetse thin client-model, is dat elke gebruiker zijn eigen unieke virtuele besturingssysteem heeft en dus over zijn desktop beschikt. Ook als de gebruiker een andere pc gebruikt, kan hij over exact dezelfde desktop beschikken. Zo kan u een gebruiker zelfs meer dan één desktop te geven, bijvoorbeeld één voor privédoeleinden (waarop wel gesurft mag worden) en één voor beroepsdoeleinden (met strengere veiligheidsregels, firewallinstellingen enzovoort).

Desktopvirtualisatie is ‘hot’

Dat professionele desktopvirtualisatie ‘hot’ is, merken we aan de stortvloed van nieuwe producten en persberichten. Op nummer één staat, opnieuw, VMware, dat VDI als apart product aanbiedt met VDM of Virtual Desktop Manager. Toch integreert het wonderwel met Virtual Infrastructure 3 en kunnen klanten zelfs een ‘starter kit’ voor tien desktops kopen voor zo’n € 1350. De client-pc’s hoeven trouwens geen pc’s te zijn, maar kunnen ook thin clients van zowat alle grote fabrikanten zijn, waaronder Sun, HP, IBM en Fujitsu Siemens. U moet dan wel een ‘connection broker’ installeren, onder meer van Sun, HP, Synchron, Ericom, Citrx en andere.

Niet alleen bij VMware

Ook andere spelers bieden desktopvirtualisatie of VDI-achtige oplossingen aan. Microsoft en Citrix, bijvoorbeeld, bieden gezamenlijk een oplossing aan: Citrix met een connection broker ingebouwd in XenDesktop Server en Microsoft met de managementsoftware in System Center Virtual Machine Monitor. En daarbij kunt u zowel Hyper-V (in Windows Server 2008) als XenServer van Citrix als hypervisor gebruiken. Het is zelfs mogelijk om met System Center een Xendesktop Server te beheren. Nu is de oplossing van VMware nog beter dan die van Microsoft en Citrix, maar wie weet wat de toekomst brengt.

Ook Parallels wil meedoen, met de overname van SWsoft en hun product Parallels Virtuozzo Containers. Dit is geen VDI ‘pur sang’, omdat de beheerder bijvoorbeeld maar één exemplaar van een virtuele machine moet installeren voor alle gebruikers. Toch ziet de eindgebruiker geen verschil. Negatief is wel dat er minder ‘isolatie’ is tussen sessie van gebruikers, omdat er maar één exemplaar van het besturingssysteem draait.

Nadelen

VDI heeft ook nadelen: hoewel het geen problemen oplevert voor kantoorwerk, internetten en e-mailen, moet u geen grafische hoogstandjes verwachten. Een dvd’tje bekijken behoort niet tot de mogelijkheden, en voor het streamen van video moet u extra software installeren die dan nog niet eens met alle programma’s samenwerkt. Ook andere multimediatoepassingen zijn op zijn minst moeilijk te configureren. Het is ook een stuk ingewikkelder en meestal duurder om licenties voor gevirtualiseerde besturingssystemen te kopen in vergelijking met het gewone thin client-model, dat al jaren bestaat en waar de softwarehuizen zich al aan hebben aangepast.