Regeringsformatie veroorzaakt juridische achterstand
Regeringsvorming vertraagt alles
Op 15 maart 2006 keurde het Europees Parlement de dataretentierichtlijn goed. Dat besluit verplicht zowel telecombedrijven als internet service providers (ISP’s) bepaalde communicatiegegevens te bewaren in het kader van terrorismebestrijding. De deadline voor de telecomsector is zaterdag 15 september, ISP’s krijgen uitstel tot 2009. Dat betekent dus dat de Europese verordening voor telecom nu zaterdag moet omgezet zijn in de nationale wetgeving. Maar de Belgische wetgeving is nog steeds niet aangepast.
“De ontwerptekst is klaar,” zegt prof. dr. Patrick van Eecke van DLA Piper, “maar we zitten momenteel met een regering van lopende zaken, en die zal geen initiatieven meer nemen om de richtlijn alsnog te implementeren in onze wetgeving.” Een visie die wordt gedeeld door Laurent Van Hoyweghen van het Belgisch Insituut voor postdiensten en communicatie (BIPT): “De regeringsvorming die maar blijft aanslepen zorgt voor een achterstand op zowat alle domeinen, voor telecom is dat niet anders.”
Brave leerling, slecht huiswerk
België schijnt een slechte reputatie te hebben wanneer het over zulke zaken gaat. Van Eecke: “Het is lang niet de eerste keer dat dit gebeurt. Zeker wat telecom betreft hinkt België steeds weer achterop. Het is eigenlijk ironisch dat de meest EU-gezinde landen, waar België toch toe behoort, het meest laks zijn wanneer ze een richtlijn moeten implementeren in de eigen wetgeving. EU-kritische landen daarentegen, zoals het Verenigd Koninkrijk, zijn daar veel sneller mee.”
De telecombedrijven lijken zich bewust te zijn van de Belgische vertraging. “Het gaat om een EU-richtlijn die nog niet in de Belgische wetgeving is ingebouwd. Bijgevolg moeten wij er nog niet aan voldoen. Maar als ze uiteindelijk zou worden ingevoerd, is dat voor ons geen probleem, want wat de richtlijn oplegt hebben wij altijd al gedaan,” zegt Patricia Verdoodt van Mobistar. Bij de andere operatoren zijn dezelfde geluiden te horen.
“De grote telecomwet van 2005 bevat inderdaad een luik over dataretentie dat gelijkaardig is aan de Europese richtlijn”, zegt van Eecke. “Maar er zijn toch een aantal verschillen die niet onbelangrijk zijn, zoals de tijdspanne waarin de gegevens bewaard mogen worden. Zo laat de Belgische wet een langere periode toe dan de EU-richtlijn oplegt.”
Prepaid in het vizier
Ook op andere vlakken wil België verder gaan dan Europa. “Wat me vooral zorgen baart, is een ontwerptekst die klaarligt bij het BIPT. Die wil een verplichte registratie invoeren voor mensen die een prepaid simkaart kopen, zodat ze ook die kaarten aan een naam kunnen linken. Dat gaat toch wel erg ver, vind ik.”
“Daar vragen we al tien jaar om, maar het is er nog altijd niet,” nuanceert Van Hoyweghen. Volgens Van Eecke zou het nochtans snel kunnen gaan: “Laten we hopen dat het niet gebeurt, maar als er nog eens een terroristische aanslag gebeurt in Europa zal dat ontwerp in een stroomversnelling komen. Bij de dataretentierichtlijn was dat ook zo: toen de bommen in Madrid en Londen ontploften, moest het plots vooruit gaan.”
Wat met privacy?
Volgens art. 9 van het besluit van het Europees Parlement moet een openbare dienst controleren wat er met al die gegevens gebeurt. Dat lijkt een taak voor het BIPT. Van Hoyweghen: “Het BIPT zal die controles uitvoeren. Artikels 124 en 126 van de telecomwet uit 2005 stellen zeer duidelijk dat die controles tot ons takenpakket behoren. De privacycommissie kan dat niet doen, aangezien zij enkel een adviserende bevoegdheid heeft, geen controlerende.”
Van Eecke blijft argwanend: “Neem nu Verizon. Die operator is zowel in de EU als in de VS actief. Je kan je afvragen in welke mate de gegevens die in de EU worden bewaard afgeschermd blijven voor Amerikaanse instanties, zoals de FBI en de CIA.”
