De zes uitdagingen voor de nieuwe Microsoft-topman

Nu Satya Nadella het stokje heeft overgenomen van Steve Ballmer als grote baas van Microsoft, heeft hij slechts een korte periode om feest te vieren en interviews te geven voordat hij serieus aan de bak mag.

Hij heeft geen benijdenswaardige baan. Nu voor Microsoft het tijdperk van Nadella aanbreekt, is het een bedrijf met enkele zeer succesvolle afdelingen maar ook een paar fundamentele uitdagingen.

Het staat vast dat Nadella vasthoudt aan de strategie voor apparaten en diensten en de Microsoft One-visie. Iedereen die dacht dat de raad van bestuur een buitenstaander zou kiezen die bereid was om Microsofts kernwaarden op te blazen, moet zich nog eens goed achter de oren krabben.

Daarnaast staat het vast dat Nadella door blijft gaan met het ontwikkelen van Windows Azure en Office 365, temeer omdat hij zelf een sleutelrol had bij de indrukwekkende groei tot nu toe.

Maar hoe moet het met de onzekere delen van het portfolio in Redmond? Daar begint het opstropen van de mouwen. Ik ga niet doen alsof ik genoeg inzicht of ervaring heb om Satya Nadella te vertellen hoe hij Microsoft moet runnen. Ik moet altijd lachen wanneer mijn collega"s met artikelen komen als Achttien dingen die Satya Nadella nu moet doen om Microsoft te redden.

Ik denk echter dat ik toch een vrij duidelijke blik heb op welke uitdagingen hij nu voor de kiezen krijgt. Mijn gok is dat al deze onderwerpen hoog op Nadella"s takenlijstje staan.

1. De aandeelhouders kalmeren
Begin vorig jaar kocht het ValueAct Capital-hedgefonds een aandeel van twee miljard dollar in Microsoft, en het begon te ageren voor verandering. Samen met andere luidruchtige aandeelhouders wilde ValueAct “op een constructieve manier samenwerken met het management en/of de raad van bestuur om een strategie te implementeren met de maximale opbrengst voor alle aandeelhouders.”

Dat zijn nette woorden, maar het betekent niet meer dan "verkoop bepaalde onderdelen en geef het geld aan de aandeelhouders". Die strategie staat op gespannen voet met de langetermijnvisie van Microsoft zelf.

Desondanks was ValueAct volhardend genoeg om een stoel te krijgen bij Microsofts zakelijke raad. Volgende maand woont het bedrijf zijn eerste vergadering bij. Ongetwijfeld komen ze met een enorme hoeveelheid ideeën.

Microsoft doet er slim aan naar hen te luisteren. Geef ze de ruimte om hun ideeën voor te stellen. Kies dan welke veranderingen het beste passen zonder dat er paniek ontstaat bij die ene aandeelhouder, ValueAct, die minder dan een procent van de aandelen in bezit heeft.

2. Ontwikkelaars, ontwikkelaars, ontwikkelaars!
Kent iedereen die clip van Steve Ballmer waarin hij het over ontwikkelaars heeft? Dit memorabele moment werd voor het eerst in 2006 op YouTube gezet, meer dan acht jaar geleden.

Sindsdien voelt de ontwikkelaarsgemeenschap zich niet altijd even serieus genomen, met een paar koersveranderende wisselingen in de ontwikkelstrategie. Het afstoten van Silverlight was de grootste klap, maar er zijn ook andere.

Het is een bemoedigende ontwikkeling dat Scott Guthrie, beroemd vanwege zijn rode shirt en liefde voor ontwikkelaars die zuiverder is dan die van Ballmer, aan het hoofd komt van de server- en ondernemingsgroep, en daarbij direct verantwoording aflegt aan Nadella. De ontwikkelaars moet serieus het hof gemaakt worden om ze terug te krijgen naar het Windowsplatform.

Ik hoop dat Nadella een notitie voor zichzelf heeft gemaakt: “Doe geen poging om Ballmers developers-video te recreëren. Daar komt niets goeds uit voort.”

3. Definieer de lijn tussen zakelijk en consument
De overlap tussen de verschillende producten van Microsoft is substantieel. Het werk dat in Windows en Office wordt gestopt is later terug te vinden in de zakelijke en consumentenversie van de twee producten. Deze producten onderbrengen in onafhankelijke teams of (bibber) ondernemingen is vragen om problemen.

Maar er zijn zeker voordelen te halen wanneer je de scheidslijn tussen beide kanten van het huis duidelijker maakt.

Het snelle tempo waarmee producten op de markt komen is een goede zaak voor consumenten, maar het maakt IT-experts nerveus. Dat probleem moet aangepakt worden.

Daarbovenop moet Microsoft eens serieus kijken naar de prijzen. Op apparaten voor consumenten moet de prijs voor een licentie drastisch naar beneden. Als hij niet volledig kan verdwijnen moet het bedrag in ieder geval zo laag zijn dat het kan concurreren met apparaten die Android, Chrome of een ander (bijna) gratis besturingssysteem draaien.

En aan de zakelijke kant…

4. Breng orde in de licentie-rotzooi
Zakelijke gebruikers ervaren elke dag echte pijn dankzij Microsofts ongelooflijk moeilijke licentieregels, die op het sadistische af zijn. Het onderhouden van toegangslicenties voor desktop, servers en klanten is genoeg om zelfs de meest standvastige accountant het zweet over zijn rug te laten lopen.

Ik weet niet of het wel mogelijk is de bestaande schema"s voor op het bedrijf aanwezige software (Windows Server, Windows Desktop, Office en alle managementtools en toevoegingen) te rationaliseren. Maar het is zeker mogelijk wat meer duidelijkheid te forceren door van licenties over te stappen op abonnementsdiensten.

We zien dit gebruik van gezond verstand al deels terug in Office 365, waar de abonnementdiensten veel overzichtelijker zijn dan het rommelige Office + Exchange-verhaal.

Ook is er steeds meer progressie in de cloud te zien. Een server die draait op Windows Azure is eigenlijk al te vergelijken met een abonnement op Windows Server. Je hebt geen hardware of een licentie nodig, alleen een Windows Azure-omgeving die je op kunt starten (de meter gaat lopen) en af kunt sluiten (dan wordt er niets meer in rekening gebracht) wanneer nodig.

De volgende stap is om dit door te voeren naar consumentenapparaten die op Windows draaien. En hoewel dat volkomen logisch klinkt, is dat geen eenvoudige stap om te zetten. Je hebt te maken met verzet vanuit klanten die graag de controle hebben door in bezit te zijn van lokale installaties, zelfs wanneer ze hopeloos achterliggen op de updates voor hun software en een veiligheidsrisico vormen.

Bedenken hoe je van de onhandige licenties overstapt naar een methode met abonnementen in de toekomst is een van de grootste uitdagingen die Nadella voor zich heeft.

5. Laat de hardware-afdeling snel groeien
De Surface-divisie had een slechte start, maar lijkt hersteld na die eerste paar drempels. De aankoop van Nokia geeft het potentieel om de afdeling te laten groeien tot honderd miljoen apparaten per jaar in een vrij kort tijdsbestek.

Dus, laat de Surface-divisie groeien met percentages in de drie cijfers voor de komende jaren. Maak geen ruzie met partners. En integreer Nokia zonder bloedvergieten.

Simpel, toch?

6. Focus, focus, focus
Een van de meest vermakelijke en tegelijkertijd storende anekdotes die Satya Nadella graag over zichzelf vertelt is deze, die hij nu al meerdere malen heeft herhaald. (Dat betekent dat het goed gekeurd is door de pr-afdeling).

“Velen die mij kennen zeggen dat ik ook gedefinieerd word door mijn nieuwsgierigheid en leergierigheid. Ik koop meer boeken dan ik kan lezen. Ik schrijf me in voor meer online opleidingen dan ik kan voltooien.”

We kunnen zijn leergierigheid natuurlijk allemaal waarderen. Het is helaas echter de persoonlijke variant van een langlopend zakelijk gebrek bij Microsoft, waarbij (soms) producten enthousiast worden gelanceerd voordat ze klaar zijn. Vervolgens raakt het bedrijf de interesse kwijt of verandert het na een paar jaar drastisch van koers.

Op dit punt in de geschiedenis, met dodelijke concurrentie aan alle kanten, is er weinig ruimte voor iets wat lijkt op dilettantisme. Het is tijd om te focussen.