Besturingssystemen: een strijd op vele fronten

Met de komst van Windows 8 in zicht lijkt de strijd rond besturingssystemen pas echt los te barsten. Microsoft is niet van plan zijn monopolie van de voorbije decennia zonder slag of stoot op te geven. Wij bieden u een kijk door het venster op de markt van besturingssystemen, die zelden zo tumultueus was als nu.

Servers
Steeds meer wordt Linux de eerste keuze voor het serverplatform. Zelfs op het mainframeplatform heeft het open source-besturingssysteem een sterke opmars gekend. Volgens sommige bronnen zou Linux zelfs z/OS, IBM’s besturingssysteem voor hun eigen mainframes, naar de kroon steken. Ook voor servers die traditioneel een Unix-variant draaiden, wordt steeds vaker Linux gekozen. En in het domein van de supercomputers zou Linux al een marktaandeel van ruim negentig procent kennen.

De oorlogen tussen de verschillende Unix-varianten doen het Unix-besturingssysteem in elk geval geen goed, want naast Linux is het Windows Server-besturingssysteem het enige dat een significant marktaandeel wint.

Pc’s
Ondanks de populariteit van Apple op de smartphone- en tablet-markt blijft hun marktaandeel op de desktop- en laptopmarkt relatief bescheiden, rond 6%. Een randverschijnsel dus vergeleken met de 92% marktaandeel van Microsoft Windows. Toch heeft Apple meer impact op Microsofts strategie rond besturingssystemen dan wie ook. Hierop komen we verder terug.

Tablets
Bij het binnentreden van de markt der mobielere toestellen verlaten we meteen het keizerrijk van Microsoft. Bij de tablets speelt Windows met 1,5% nauwelijks een rol van betekenis. iOS, Apples besturingssysteem voor mobiele toestellen, had aanvankelijk een monopolie met Windows-proporties, maar daar is met de snelle opmars van Googles besturingssysteem Android al een stevige hap uit verdwenen.

Voor het laatste kwartaal van 2011 bedroeg het marktaandeel voor iOS en Android respectievelijk ongeveer 55% en 45%, een kwartaal later was het verschil weer opgelopen tot respectievelijk 68% en 32%. Veel heeft hier te maken met de lancering van nieuwe tablets: elke lancering binnen één van beide platforms geeft de verkoop meteen een stevige duw in de rug.

Smartphones
Op de markt van de smartphones is de koek nog het sterkst verdeeld. Geen monopolie hier, al flirt Android wel met een marktaandeel van ongeveer 50%. Ook hier is Windows nauwelijks aanwezig, maar Android en iOS krijgen hier wel nog af te rekenen met het Symbian-besturingssysteem van Nokia. Dat Nokia nu komt met telefoons voor het Windows-besturingssysteem, zou een grondige herverdeling van de taart kunnen opleveren. Al hoeven Android en iOS niet meteen voor hun top 2 plaatsen te vrezen.

Opvallend ook: BlackBerry, dat tot 2010 nog een marktaandeel van ongeveer 20% kon vasthouden, zou nu teruggevallen zijn tot zowat 7%.

Microsoft kiest voor het aanraakscherm als standaard interface.

En nu?
Nu wordt het reikhalzend uitkijken naar Windows 8, en wat dit besturingssysteem voor Microsoft zal betekenen. Net als in de jaren tachtig, toen Microsofts toenmalige besturingssysteem MS Dos onder druk van de grafische interface van de Macintosh moest plaatsmaken voor Windows, zal de softwarereus uit Redmond zijn volgende generatie software weer afstemmen op de geavanceerdere interface van Jobs’ erfenis.

Concreet betekent dit onder meer: het aanraakscherm als standaard interface en een uitvoerig gebruik van de ‘apps’ interface, de applicatietegels waarmee we dankzij onze smartphones zo vertrouwd zijn geraakt. Dit gaat wel ten koste van de vertrouwde Windows-interface, maar anderzijds heeft Microsoft er wel zorg voor gedragen dat het kind niet met het badwater wordt weggegooid. Muis en toetsenbord zijn dus niet overboord gegooid, maar kunnen worden ingeschakeld wanneer het u uitkomt.

Opvallend is ook dat Microsoft voor dit nieuwe besturingssysteem voor het eerst eigen hardware op de markt brengt. Of het nu een bewijs is van Microsofts geloof in het eigen platform, of net van hun gebrek aan vertrouwen in de traditionele hardwarepartners, laten we in het midden.

Maar één ding is niet voor interpretatie vatbaar: Windows 8 wordt één van de meest strategische besturingssystemen die Microsoft ooit op de markt heeft gezet. Het tijdperk van een quasi-volledig Microsoft-monopolie voor de consumententoestellen lijkt voorgoed voorbij, maar het zou ons niet verbazen mocht de reus uit Redmond er alsnog in slagen om een rol van aanzienlijke betekenis te spelen in de voor hem nieuwe speelvelden van smartphones en tablets.