Internet killed the radio star

Nog nooit luisterden we zoveel naar muziek als vandaag. En toch pakken donkere wolken zich samen boven de muziekindustrie. Het internet valt immers langs alle kanten de traditionele inkomstenbronnen aan: de cd-verkoop gaat consequent in dalende lijn, illegale downloads blijven razend populair, maar ook legale download- en streamingdiensten zijn voor heel wat luisteraars vandaag een goedkoop of zelfs gratis alternatief voor klassieke muziekdragers.

Die legale download- en streamingdiensten bewijzen – ongeacht wat bepaalde bronnen mogen beweren – dat mensen bereid zijn om te betalen voor muziek, maar ze lossen de malaise in de muziekindustrie niet op.

Downloads en streams brengen immers (te) weinig op in vergelijking met de verkoop van cd’s. Artiesten verdienen amper iets aan deze diensten en platenwinkels blijven al helemaal in de kou staan. (Het is overigens bizar dat er nog steeds over ‘platenwinkels’ en de ‘platenindustrie’ wordt gesproken, terwijl er geen plaat meer wordt verkocht.)

Dat is niet de enige reden waarom een aantal muzikanten weigerachtig blijven tegenover download- en streamingplatformen. De groep Tool bijvoorbeeld is met geen stokken op iTunes te krijgen, omdat ze niet willen dat hun muziek als individuele tracks gedownload kan worden. Ze argumenteren dat hun songs met elkaar verweven zijn en dat ook de cd-cover deel uitmaakt van de ervaring die ze hun fans willen aanbieden.

Andere inkomstenbronnen
Toch kan je de tijd niet meer terugdraaien. Het succes van Youtube, Spotify en iTunes bewijst dat muziek op het internet helemaal ingeburgerd is. De muziekindistrie moet dus op zoek naar andere bronnen van inkomsten.

Voor artiesten liggen die momenteel vooral in live-concerten en merchandising: fans zijn graag bereid hier veel geld voor neer te tellen. Voor platenfirma’s zit er dan weer potentieel in de manier waarop het internet muziekliefhebbers nieuwe muziek kan laten ontdekken: zo tonen muziekspelers vaak gerelateerde songs of artiesten gebaseerd op de muziek die afgespeeld wordt. Luisteraars kunnen via sociale netwerken muziek ontdekken en delen, enz.

Wat mij echter opvalt is dat muziek nog altijd op een vrij traditionele manier aangeboden wordt: via albums, singles, videoclips… Terwijl we momenteel die muziek vooral beluisteren op toestellen die ons veel meer mogelijkheden bieden dan enkel kijken en luisteren.

De manier waarop we muziek beleven is sowieso al verbonden met het medium waarmee we er naar luisteren. Het benutten daarvan staat echter nog in zijn kinderschoenen. Eind vorig jaar kwam het album “Biophilia” van Björk uit. Naast de CD en audiodownloads hoorde bij het album ook een interactieve iPad app. Misschien is de app wel de toekomst van het album?

Het einde?
Het mag alleszins duidelijk zijn dat verspreiding van muziek over het internet ingrijpende gevolgen heeft voor alle geledingen van de muzieksector en voor de manier waarop wij naar muziek luisteren.

Is het einde van de muziekindustrie in zicht? Natuurlijk niet. De nieuwe situatie biedt gigantische, nieuwe mogelijkheden (maar ook uitdagingen): de muziekliefhebber heeft nog nooit zo veel middelen gehad om muziek te ontdekken en om zijn favoriete muziek met anderen te delen.

Het is nu aan de muziekindustrie om innovatieve nieuwe luisterervaringen te creëren.