iPad hoeft onderwijs niet te redden

Ons onderwijs moet digitale media opnemen in al haar lessen, zodat leerlingen gaandeweg IT omarmen. Daarvoor breekt Saskia Van Uffelen een lans in haar column in De Morgen. En het huidig onderwijssysteem omschrijft ze als middeleeuws.

Nou, ons onderwijs als middeleeuws omschrijven, dat vind ik wel erg ver gaan. Laat me even een anekdotisch voorbeeld aanhalen van een mij bekende biologieleerkracht. Zij neemt haar klas mee naar de computerklas en vraagt iedereen om naar Youtube te surfen. Vreugde alom, want elke jongere kent Youtube als een oord van muziekvideo’s en onnozelheid allerhande. Groot is de verbazing als blijkt dat er ook dissecties van kikkers op Youtube staan.

Want ja, Youtube en het internet bij uitbreiding zijn een gigantische bron van didactisch materiaal. Iets wat elke leerkracht met een internetverbinding zelf intussen wel begrepen heeft. En het is goedkoper en properder dan zelf kikkers open te snijden.

Bovendien hebben leerkrachten zelf ook al wel in het snuitje dat leerlingen het internet gebruiken om hun taken op te lossen. Boekbesprekingen bijvoorbeeld. Die zijn zinloos geworden, want je plukt ze gewoon van het net. En dus weten de meeste leerkrachten ondertussen wel dat ze meer specifieke opdrachten moeten geven. Dus niet meer ‘lees en bespreek 1984 van George Orwell’, maar wel ‘vergelijk het dystopische wereldbeeld van 1984 met dat van A Brave New World’.

En zo zijn er voor meer vakken wel hulpmiddelen. Fysicavraagstuk: een appel valt van een boom van 5 meter. Hoeveel tijd heeft een man van 1 meter 80 om weg te springen voor hij geraakt wordt? Wolfram Alpha berekent het ongeveer even snel als die appel valt. Een afgeleide van een functie berekenen voor wiskunde? Ook daar heeft Wolfram Alpha geen enkele moeite mee.

De inspanningen die leerkrachten nu leveren om IT te betrekken in de klas, komt van de leerkrachtenkorpsen zelf. En het is net dat wat Van Uffelen zou willen oplossen met eindtermen voor IT-gebruik in elke les. Zo zou er een gelijke standaard in heel het Vlaamse onderwijs komen.

Handboeken weg
Als mirakeloplossing stelt Van Uffelen voor om alle handboeken af te schaffen. Die moeten toch om de drie jaar herdrukt worden omdat ze verouderen. En een vervangende iPad kost maar even veel als schoolboeken. Waarmee ze meteen twee denkfouten in het sluitstuk van haar betoog loodst. Boeken verouderen misschien in 3 jaar, maar ik betwijfel of een iPad die elke dag 8 uur draait het veel langer zal volhouden. Dat van die verouderde boeken is dus niet echt een argument.

En dan de prijs… Digitale boeken kosten bijna even veel als een papieren boek, maar je hebt er wel een iPad voor nodig. Bovendien heb je dan nog maar een pdf op een tablet. Waar zit daar de vooruitgang tegenover een gewoon boek? Pas vanaf interactieve oefenschriftjes of bijgevoegd didactisch materiaal wordt het mijn inziens echt innovatief.

(Lees verder op volgende pagina)

MITx
Als je een echt vernieuwend onderwijssysteem wil zien, moet je maar eens kijken naar MITx, de online-afdeling van het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology. Dat is waar gedigitaliseerd onderwijs naartoe gaat.

De lessen zijn opgekapt in stukjes van vijf tot tien minuten en tussendoor krijg je oefeningen om opgedane kennis meteen in de praktijk te brengen. Elke week vul je een huiswerk in waarop je punten krijgt en doe je een virtuele laboratoriumproef. Ook voor punten. En op het einde leg je een examen af.

In de tussentijd kunnen studenten met elkaar communiceren op een forum. Daar kunnen ze ook met medestudenten samenwerken aan de oefeningen. En op deze manier kan je meegenieten van het werk van de slimste van de klas en zit je niet steevast met het kneusje opgescheept zoals bij groepstaken in de echte wereld. Les volgen en oefeningen oplossen doe je op de tijdstippen die je best uitkomen. Zolang je de huiswerken maar tijdig inlevert.

Maar een lessysteem zoals dat van het MIT is een oplossing voor een zeer specifiek probleem: afstandsleren. En dat ligt mijlenver af van de doelstellingen die Saskia Van Uffelen voor ogen heeft: IT cool genoeg maken voor jongeren.

Saskia Van Uffelen heeft een punt als ze zegt dat onderwijs IT in de lessen moet betrekken. Fysica- en wiskundeleerkrachten zouden hun leerlingen zaken zoals Wolfram Alpha moeten tonen. Dat is hetzelfde als leerlingen met een wetenschappelijke rekenmachine leren werken.

Maar het onderwijs zien als een middel om liefde voor IT bij leerlingen binnen te smokkelen… Dan kan je even goed proberen om pubers een gevoel voor muziek aan te leren met lessen notenleer. Dat is bij mij ook faliekant afgelopen. Wie interesse heeft in muziek, zal zich daar wel zelf in verdiepen. Wie het geen barst kan schelen, zal andere talenten ontplooien.