De over- en onderwaardering van (tulpenbollen en) virtuele munten

 
De Zweedse topactrice Alicia Vikander speelde één van beide hoofdrollen in de film ‘Tulip Fever’ die vorig jaar in de zalen kwam, een historisch drama over een onmogelijke liefde die zich afspeelt ten tijde van de tulpenmanie. De meeste Nederlanders krijgen deze zwarte bladzijde uit de vaderlandse geschiedenis nog wel ingelepeld tijdens de schooljaren, maar voor de rest van de wereld licht ik graag even toe.
 
In de 17de eeuw, in volle bloeiperiode voor de Nederlandse economie, nam ook de tulpenhandel een hoge vlucht. Zo hoog dat in 1637 een tulpenbol zoveel kostte als tien maal het jaarsalaris van een ervaren vakman, of de prijs van een gemiddeld pand op de Amsterdamse gracht. Er werd zelfs geld gegeven voor opties op tulpen die nog uit de grond moesten komen. Het spreekt voor zich dat de manie gevolgd werd door een gigantische crash, waarna de redelijkheid terugkeerde en de tulpen weer aan een normale waarde werden verkocht.
 
De tulpenmanie wordt algemeen gezien als het eerste voorbeeld van ‘beursgekte’, waarbij speculatie de reële waarde van een product doet vergeten en de prijs torenhoog de hoogte injaagt. Het eerste, maar lang niet het enige. Nadien volgden nog onder meer de beurscrash in 1929, de internetzeepbel en de kredietcrisis van 2008. En ook bij de huidige waarde van de virtuele munt bitcoin wordt vaak verwezen naar de tulpenmanie.
 

Enter: Nakamoto

 
Satoshi Nakamoto is de naam waaronder de eerste bitcointransactie werd verstuurd, in 2009. Het is ook de ‘officiële’ kleinste bitcoin-waarde: een honderdmiljoenste van een bitcoin. De naam is zeker een pseudoniem, maar het is onduidelijk of die voor een persoon of voor een groep staat. In die zin is Nakamoto mogelijk even reëel als Sophia Sandvoort, het personage van Vikander in Tulip Fever. Maar de bitcoin zelf is absoluut geen fictie. Virtueel, dat wel, maar niet denkbeeldig. Een onderscheid dat sommigen, zeker met de dalende koers van de bitcoin, moeilijk nog kunnen maken.
 
Bitcoin is een toepassing van het blockchain-principe, waarbij elke transactie wordt vastgelegd in een digitaal logboek, dat openbaar is en verspreid wordt over verschillende knooppunten van een peer-to-peer netwerk. De transactie is openbaar maar de inhoud wordt versleuteld. Zo ontstaat een proces van validering van transacties zonder dat hiervoor derden – lees: financiële instellingen – nodig zijn. Een interessant principe waar velen zich graag achter schaarden. Meer geïnteresseerden dan bitcoins eigenlijk, waardoor de waarde van deze virtuele munt snel de hoogte ingang.
 

Virtuele tulpenbollen hebben echte waarde

 
Zoals steeds in elke door speculatie opgeklopte hype wordt de intrinsieke waarde sterk overschaduwd door wat mensen er plots voor willen geven. Maar vaak volgt na de desillusie ook een periode dat men niet eens meer bereid is om die intrinsieke waarde neer te leggen. Nochtans heeft de bitcoin echt wel een reële, op feiten gebaseerde waarde. Eén van die feiten is bijvoorbeeld dat elke bitcoin het resultaat is van een intensief rondje ‘bitcoin mining’, het uitvoeren van complexe en energieslopende berekeningen om de bitcoins op te vissen. Energieslopend kan overigens heel letterlijk genomen worden: om de hele bitcoin-industrie draaiende te houden zou volgens sommige berekeningen evenveel energie nodig zijn als voor het gezamenlijke elektriciteitsverbruik in een land als Denemarken.
 
[related_article id=”173431″]  
Bitcoin hoeft dus niet begraven te worden samen met de hype. Als de speculatiegolf achter de rug is, kan de virtuele munt zijn verdiende waarde terugvinden, en die is nog steeds best hoog. En met de bitcoin zelf kan ook de onderliggende technologie, blockchain, eindelijk naar waarde worden geschat. Ook die is best hoog, maar ook weer niet zo hoog als sommige enthousiastelingen ons willen laten geloven.
 

Geef ze een kans

Terug naar Alicia. Deze Zweedse schone heeft al vele rollen gespeeld, en won zelfs een Oscar voor haar rol in ‘The Danish Girl’. Zij heeft duidelijk meer in haar mars dan wat haar personage in ‘Tulip Fever’ doet vermoeden. Haar afrekenen op haar rol in deze – laten we het nu maar toegeven- erg matige rol zou bijzonder onfair zijn. Ongeveer even onfair als het afserveren van blockchain op basis van de bitcoin-zeepbel die nu al aan het barsten is. De vele verdiensten van Alicia laat ik aan anderen over. Maar waarom we blockchain moeten waarderen, leg ik je wel graag uit in een volgende blog.
 
Rudolf de Schipper is senior project manager bij Unisys.
 
https://www.smartbiz.be/achtergrond/173615/5-toepassingen-van-blockchain-die-niets-met-bitcoin-te-maken-hebben/