Achtergrond

The rise and fall van TikTok: politieke danspasjes

De socialmediappalicatie TikTok maakte een snelle opmars door onnozele danspasjes, tot het onbedoelde uitgroeide tot een troefkaart in het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China.

Zelfs als je nooit een account op de applicatie gehad hebt, dan nog heb je ongetwijfeld de naam ‘TikTok’ horen vallen. De app groeide op slechts een paar jaar tijd uit tot één van de meest gedownloade applicaties wereldwijd, en het werd een tijdlang zelfs gezien als de applicatie die de dominantie van Facebook zou doorbreken.

Maar het succes van TikTok bleef niet onopgemerkt. Het kwam onder de radar van de Amerikaanse regering, die de applicatie uitkoos als een wapen om China economisch te bekampen. En zo werd TikTok ongewild veel meer dan een platform om creatieve, voor tegenstanders van de app idiote, danspasjes met de wereld te delen.

Een bedreiging voor Facebook

We bespreken eerst de succesvolle kant van TikTok. De applicatie debuteerde in 2016 in China onder de naam Douyin. Eigenaar van de applicatie is het Chinese bedrijf ByteDance. De app Douyin werkte volledig hetzelfde als het TikTok dat we vandaag kennen. De bedoeling van de applicatie is om korte video’s te maken, langer dan 15 seconden is al uit den boze, begeleid van muziek. Je kan dan doen alsof dat je meezingt met de muziek, maar je scoort pas echt als je je beste dansmoves laat zien. Douyin werd dermate populair in China, de kaap van 100 miljoen gebruikers werd zonder problemen gehaald, dat ByteDance dacht aan internationale uitbreiding. Het ontwikkelde een app voor markten buiten China met de naam TikTok. Daar werd in 2018 nog een andere gelijkaardige (en ook Chinese) applicatie musical.ly aan toegevoegd. Douyin bestaat overigens nog steeds. Beide apps maken gebruik van dezelfde software, maar de netwerkservers worden door restricties van de Chinese overheid strikt gescheiden gehouden. De servers van TikTok staan ook buiten China. Waarom dat gegeven belangrijk is, lees je verderop in dit dossier.

Ook internationaal viel TikTok al snel in de smaak. Één jaar na de internationale lancering brak de applicatie volledig door. In 2018 was het al de meest gedownloade applicatie in de Verenigde Staten, meer dan Facebook. Begin 2019 was de app al meer dan één miljard keer gedownload, en volgens cijfers van ByteDance telt de applicatie meer dan 1,2 miljard actieve gebruikers. In België heeft de app ongeveer 2,2 miljoen gebruikers[1].

Hoewel TikTok Facebook nooit heeft kunnen voorbijsteken in aantal actieve gebruikers, werd door experts voorspeld dat dit slechts een kwestie van tijd was. De applicatie is zeer populair bij jongeren (vooral meisjes): de best vertegenwoordigde leeftijdsgroep is 10 tot 19 jaar, de jongste gebruikers zijn zelfs maar 8 jaar. TikTok speelt perfect in op de noden van tieners. Die willen zich voortdurend verbonden voelen, en TikTok biedt tools om samen content te maken met vrienden en virale ‘challenges’ te lanceren. Daarnaast is de content ook zelden serieus bedoeld.

De populariteit van TikTok steunt op korte, humoristische video’s.

Politieke spanningen

Zoals elke grote socialmedia-app mee te maken heeft gekregen, heeft ook TikTok de nodige obstakels moeten overwinnen. Al in 2019 komt TikTok voor het eerst onder de radar van de Amerikaanse politiek. Die maakt zich zorgen over de privacy van minderjarige gebruikers. De Amerikaanse privacywetgeving stelt dat gegevens van kinderen onder de 13 jaar niet kunnen opgeslagen worden zonder toestemming van de ouders. TikTok kwam er met een minnelijke schikking van 5,7 miljoen dollar vanaf.

In de loop van datzelfde jaar wordt de inzet van de politieke spanningen een stuk groter. Het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China staat na de ban tegen Huawei op uitbarsten. Donald Trump, die er nooit geheim van gemaakt heeft in China een grote rivaal te zien, heeft een nieuwe troefkaart gevonden: TikTok. De app van Chinese makelij wordt hem toch net iets te populair onder zijn bevolking. Dus spreekt de Amerikaanse regering het vermoeden uit dat TikTok een spionagetool is van de Chinese regering om Amerikaanse burgers te bespieden.

De data van gebruikers zou dan rechtstreeks worden doorgespeeld naar Peking. Het vermoeden is dan eigenlijk grotendeels gebaseerd op het feit dat ByteDance een Chinees bedrijf is, dus het kan bijna niet anders dan dat ze banden met de overheid hebben. Dat alleen is voldoende om een federaal onderzoek te starten. Medewerkers van overheidsinstellingen en ook militaire instanties krijgen een verbod opgelegd de app op hun smartphone te hebben. ByteDance blijft tot op vandaag de dag volhouden dat die claims uit de lucht gegrepen zijn. Denk ook hier terug aan het feit dat de servers van TikTok niet in China staan.

De reddingsboei van Microsoft

Dan zijn we eindelijk terug in het heden gekomen. 6 augustus welteverstaan. Op die dag doet Donald Trump wat er al maanden zat aan te komen: hij ondertekent een presidentieel decreet dat Amerikaanse bedrijven verbiedt om handel te drijven met ByteDance, ingaand op 20 september. Sluitend bewijs dat TikTok daadwerkelijk data doorspeelt naar Peking is nog niet gevonden. Wat houdt het decreet concreet in? Google en Apple kunnen TikTok niet langer meer aanbieden in hun applicatieshops. De app mag in feite tout court niet meer gebruikt worden in de Verenigde Staten. In eenzelfde adem wordt tegen TenCent ook ineens een verbod uitgesproken, het bedrijf achter de chat- en mailapplicatie WeChat.

Facebook wrijft zich in de handen. Het ziet een belangrijke concurrent verdwijnen, en het vindt vrijwel meteen een manier om munt uit te slaan uit het nieuws. De inkt op het handelsdecreet is nog niet droog, of Facebook lanceert Instagram Reels. Reels is eigenlijk gewoon een kopie van TikTok, en is duidelijk bedoeld om Instagram (en als het kan ook Facebook) terug ‘sexy’ te maken bij jongeren. Andere techgiganten zien dan weer mogelijkheden in een overname van TikTok. Google en Twitter passeren de revue, maar het is Microsoft dat in polepositie ligt. Het overnamebedrag zal volgens bronnen tussen de 15 en 30 miljard dollar liggen, afhankelijk van de proportie van TikTok dat Microsoft zal overnemen.

Instageam Reels is bijna een exacte kopie van TikTok.

De toekomst van TikTok oogt op dit moment dus nog eerder onzeker. Microsoft kan de app redden van een verbod in de Verenigde Staten, maar het softwarebedrijf heeft geen ervaring in het runnen van een socialmedia-app. Hoeveel danspasjes heeft TikTok nog in zich?

Gerelateerde artikelen

Volg ons

Ga jij apps uit alternatieve appstores installeren?

  • Nee, App Store of Play Store is goed genoeg (57%, 109 Votes)
  • Alleen als ik een app écht nodig heb (29%, 56 Votes)
  • Ja, ik wil apps van andere bronnen installeren (14%, 27 Votes)

Aantal stemmen: 194

Laden ... Laden ...
De beste elektronica-acties van het moment

De beste elektronica-acties van het moment

Bekijken bij bol.com

Business